
24
7.2018
Adwokat a radca prawny. Różnica między pełnomocnikami profesjonalnymi.
Adwokat do spraw karnych, radca prawny do cywilnych i gospodarczych. To powszechne przekonanie społeczeństwa o “specjalizacji” profesjonalnego pełnomocnika jest aktualnie całkowicie nieuzasadnione. Na czym w takim razie polegają różnice pomiędzy adwokatami i radcami prawnymi? Praktycznie takich różnic brak, przynajmniej w ustawowych uprawnieniach.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy prawo o adwokaturze – “Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.”
Tożsamy z powyższym przepisem jest art. 6 ust. 1 ustawy o radcach prawnych – “Świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.”
Jak widać powyżej, nawet podstawowe uregulowania prawne odnośnie obu zawodów są w zasadzie identyczne.
Aktualnie, jedyną realną różnicą pomiędzy adwokatami i radcami prawnymi jest możliwość zatrudnienia radców na umowę o pracę. Jednakże, radca prawny nie może wtedy brać udziału w sprawach karnych i karnoskarbowych w charakterze obrońcy. Co ciekawe, te ograniczenie nie dotyczy pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych.
Skąd zatem wzięła się ta mylna opinia odnośnie uprawnień czy specjalizacji? Prawdopodobnie wynika to z o wiele dłuższej historii zawodu adwokata i głośnych spraw karnych, w której na przestrzeni lat występowali adwokaci. W Polsce początki zastępstwa procesowego sięgają najprawdopodobniej pierwszych wieków państwowości. Niektórzy badacze historii adwokatury polskiej widzą początek instytucji w czasach pierwszego króla Bolesława I Chrobrego. Trzeba jednak pamiętać, że przywoływana przez nich kronika abp. Jana Długosza powstała kilkaset lat później, zaś analiza źródeł poznania i powstania prawa skłania do wniosku, że zastępstwo procesowe w państwie Piastów kształtowało się stopniowo od XIII do XIV w. (www.adwokatura.pl/aktualnosci/historia/).
Radcowie prawni, pozbawieni możliwości obrony do 2015 r., siłą rzeczy musieli skupić się na innych gałęziach prawa – cywilnego, gospodarczego i rodzinnego (od 2007 r.). Faktem też jest, że w momencie utworzenia zawodu radcy prawnego (w dniu 13 grudnia 1961 r. – Rada Ministrów wydała uchwałę w sprawie obsługi prawnej przedsiębiorstw państwowych, zjednoczeń oraz banków państwowych), ich uprawnienia były o wiele mniejsze niż adwokatów, bowiem sprowadzały się do obsługi głównie przedsiębiorstw i banków państwowych. Radcowie prawni pracowali zatem wyłącznie na etacie w podmiotach gospodarczych. Niemniej, na skutek działań samorządu radców prawnych z biegiem lat, aktualnie uprawnienia radców prawnych zostały ustawowo praktycznie zrównane z uprawnieniami adwokatów. Od lipca 2015r. mają także uprawnienia do występowania w charakterze obrońcy.
Czym zatem kierować się przy wyborze profesjonalnego pełnomocnika (sprawy cywilne), czy obrońcy (sprawy karne)? Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Z jednej strony, podczas aplikacji adwokackiej kładzie się większy nacisk na występowanie w sprawach karnych i szkolenie jest bardziej szczegółowe. Tożsama sytuacja ma miejsce w programie szkolenia na aplikacji radcowskiej w sprawach cywilnych i gospodarczych. Z drugiej strony, każdy profesjonalny pełnomocnik ma swoje preferencje i w tym kierunku się kształci oraz zdobywa niezbędne doświadczenie. Dlatego przy wyborze pełnomocnika czy obrońcy najlepiej kierować się opiniami innych klientów, a decyzję podejmować dopiero po rozmowie z danym radcą prawnym czy adwokatem.
W ramach ciekawostki dodać należy, że żabot togi adwokatów jest koloru zielonego, natomiast radców prawnych koloru niebieskiego. Ta różnica pozwala łatwo odróżnić na sali czy korytarzu sądowym zawód danego pełnomocnika profesjonalnego.
W kancelarii JHC Adwokaci s.c. pracują zarówno adwokaci, jak i radcowie prawni.
www.jhcadwokaci.pl