Baza wiedzy

Na początek przypomnijmy, na czym polega wspólność majątkowa małżeńska i jakie są od niej odstępstwa – czyli które przedmioty nie podlegają włączeniu do majątku wspólnego.

 

Wspólność ustawowa małżeńska

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO) powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia związku małżeńskiego (jeśli małżonkowie nie zadecydowali inaczej) i polega na tym, że pewne składniki majątku, które małżonkowie nabywają po wejściu w związek małżeński, są wspólne.

Wszelkie mienie, jakie małżonek posiadał przed wejściem w związek małżeński, nie będzie częścią majątku wspólnego, podobnie jak całokształt przedmiotów składających się na majątek osobisty małżonka. Zgodnie z art. 33 KRO są to takie przedmioty jak m.in.: przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków – np. ubrania, przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków czy też prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.

 

Jak więc przebiega podział majątku po rozwodzie?

Co do zasady, małżonkowie, którzy pozostawali we wspólności majątkowej, dzielą się wspólnym majątkiem po połowie, chyba że uzgodnili inaczej. Rozwiązanie małżeństwa jest bowiem równoznaczne z ustaniem trwającej dotychczas wspólności majątkowej. Podział po połowie oznacza, że uznajemy, że każdy z rozwodników miał równy udział w tworzeniu majątku. Praktyka pokazuje jednak, że nie jest to do końca dobre rozwiązanie, bo często zdarza się przecież, że jeden z małżonków przyczynił się do powiększenia masy majątkowej nieporównywalnie bardziej (lub mniej) niż drugi.

 

Podziału majątku po rozwodzie można dokonać na dwa sposoby.

• poprzez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego – wymaga to jednak pełnej zgody rozwodników zarówno co do samego faktu podziału, jak i dokładnego rozdzielenia pomiędzy nimi poszczególnych składników majątkowych,
• poprzez uzyskanie prawomocnego postanowienia właściwego sądu w sprawie podziału majątku wspólnego – z tej opcji korzysta się, gdy rozwodnicy nie są w stanie porozumieć się ze sobą co do planowanego podziału lub gdy jeden z nich odmawia zgody na dokonanie podziału.

 

Wybór sposobu podziału majątku zależy od małżonków. Warto zaznaczyć, że forma aktu notarialnego, pomimo że jest opcją droższą, to zdecydowanie szybszą i w ciągu kilku dni można już dokonać podziału spornego majątku. Opcja sądowa jest co prawda tańsza, ale zdecydowanie wydłuża cały proces – podział może trwać nawet kilka lat, w szczególności, gdy małżonkowie pozostają w sporze co do ostatecznego kształtu podziału majątkowego.

 

PODZIAŁ W FORMIE AKTU NOTARIALNEGO

Jeśli chcą Państwo udać się do notariusza w celu podziału majątku wspólnego po rozwodzie, należy wcześniej przygotować niezbędną dokumentację. Podstawowymi dokumentami przy podziale majątku dokonywanym przed notariuszem są:

• odpis prawomocnego wyroku rozwodowego,
• dowody tożsamości lub paszporty byłych małżonków,
• wszelkiego rodzaju dokumenty potwierdzające prawo własności poszczególnych składników majątku wspólnego (np. umowy sprzedaży, darowizny, akty własności itd.).

PODZIAŁ W PROCESIE SĄDOWYM

Jeżeli chcą dokonać Państwo podziału majątku w procesie sądowym, to należy przygotować te same dokumenty, które wymieniliśmy powyżej, a dodatkowo dopuszczalne jest również przedstawienie planu podziału danego majątku, pod warunkiem, że strony wyrażą chęć takiego działania. Należy dołączyć do pozwu dowód uiszczenia opłaty sądowej, która wynosi 1000 zł albo może wynieść nawet 300 zł, w momencie gdy strony przedstawią zgodny projekt podziału swojego majątku. Strony mogą wnioskować do sądu o zwolnienie w całości lub części od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za sprawę. W takiej sytuacji opłata sądowa od wniosku nie będzie konieczna, jeżeli uzyska się stosowne zwolnienie. Postępowanie w takiej sprawie może trwać nawet kilka lat, a w najlepszej sytuacji ok. 1 rok.

 

Podsumowując, podział majątku wspólnego po rozwodzie u notariusza jest sposobem zdecydowanie szybszym i mniej uciążliwy niż podział w procesie sądowym, ale jest także droższy, a co najważniejsze – możliwy tylko w przypadku, gdy (byli) małżonkowie są zgodni, co do sposobu podziału.

Jeżeli mają Państwo pytania dotyczące podziału majątku wspólnego po rozwodzie, to zapraszamy do kontaktu.