16
1.2023
Rozwód czy separacja – podobieństwa i różnice
Separacja i rozwód to odrębne instytucje prawne prawa rodzinnego. Małżonkowie pozostający w separacji orzeczonej sądownie i małżonkowie po rozwodzie mają inne prawa i obowiązki. Jakie więc podobieństwa i różnice występują między rozwodem i separacją?
Różnice i podobieństwa między rozwodem i separacją
Sądowe orzeczenie separacji ma takie same skutki, jak orzeczenie rozwodu. Między obiema instytucjami zachodzą jednak istotne różnice, które zawarte są w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Przesłanki do orzeczenia rozwodu i separacji
Sąd orzeka rozwód, jeżeli następuje trwały rozkład pożycia małżeńskiego – zerwanie więzi fizycznych, duchowych, gospodarczych. Aby możliwe było orzeczenie separacji, rozkład małżeństwa nie musi być trwały, musi być jednak całkowity. Sąd może więc orzec separację, jeśli nie będą zachodzić wystarczające przesłanki do orzeczenia rozwodu.
Zniesienie separacji, brak możliwości zniesienia rozwodu
Sąd, na prośbę obu małżonków, może znieść separację. W takiej sytuacji małżonkowie nadal pozostają w formalnym związku małżeńskim. Nie ma takiej możliwości przy rozwodzie. Rozwodu nie można anulować, znieść. Małżonkowie mogą jednak pobrać się ponownie.
Zawarcie związku małżeńskiego
Separacja nie rozwiązuje węzła małżeńskiego, tak jak rozwód. W przypadku separacji małżonkowie pozostają w formalnym związku, żaden z nich nie może pobrać się z kimś innym.
Obowiązek wzajemnej pomocy
Na małżonkach pozostających w separacji nie spoczywają obowiązki regulowane przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy, są oni jednak zobowiązani do wzajemnej pomocy. Jeśli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie muszą wspierać się zarówno materialnie, jak i emocjonalnie.
Z chwilą orzeczenia rozwodu, obowiązek wzajemnej pomocy ustaje, poza ewentualnym, orzeczonym przez sąd obowiązkiem alimentacyjnym.
Obowiązek alimentacyjny
Zarówno w przypadku rozwodu (z orzeczeniem o winie i bez orzekania o winie), jak i separacji, sąd może nałożyć na jednego z małżonków obowiązek alimentacyjny. Występują jednak pewne różnice.
Jeśli sąd udziela rozwodu bez orzekania o winie, każde z małżonków, jeśli popadnie w niedostatek, może ubiegać się o alimenty od byłego współmałżonka. Obowiązek alimentacyjny trwa 5 lat, z możliwością przedłużenia, jeśli wystąpią specjalne okoliczności.
Jeśli sąd udziela rozwodu z orzeczeniem o winie, obowiązek alimentacyjny może być nałożony dożywotnio na stronę ponoszącą winę za rozpad małżeństwa. Obowiązek ustaje, jeśli strona niewinna za rozpad małżeństwa ponownie zawrze związek małżeński.
W przypadku separacji obowiązek alimentacyjny nie wygasa z upływem 5 lat. Może ulec wygaśnięciu po orzeczeniu przez sąd rozwodu.
Opieka nad dziećmi
Jeśli małżonkowie decydujący się na separację bądź rozwód mają dzieci, sąd orzeka w kwestii kontaktów, władzy rodzicielskiej, alimentów. Sąd ma prawo także do ograniczenia bądź pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Jak widać, pomiędzy separacją a rozwodem zachodzi wiele różnic. Warto, podczas podejmowania decyzji dotyczących dalszego pożycia, zdawać sobie z nich sprawę.