Baza wiedzy

Wraz z dniem 1 stycznia 2017 r. wejdą w życie dwie istotne zmiany legislacyjne – pierwsza dotyczy wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę, a druga wzrostu minimalnej stawki godzinowej za pracę na umowę zlecenie i umowę o świadczenie usług. Zaskakująco duża – jak na Polskie warunki – podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę, to dobra okazja, aby przyjrzeć się również temu, jakie zamiary miał Rząd podnosząc minimalną stawkę za godzinę pracy zleceniobiorcy i świadczącego usługi.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę

Minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2017 ma wynieść 2000 zł brutto. To z kolei oznacza, że polski obywatel na rękę otrzyma nie mniej niż ok. 1459, 47 zł. W tym roku płaca minimalna wynosi 1850 zł (ok. 1355 zł brutto).

Dobra zmiana?

Wzrost płacy minimalnej z 1850 zł do 2000 zł może się okazać przysłowiowym gwoździem do trumny dla polskich mikroprzedsiębiorców. Zdaniem ekspertów tego rodzaju zmiana najbardziej odbije się na branży hotelarskiej, gastronomicznej, handlowej itp. Więcej, wzrost płacy minimalnej zmusi pracodawców do podwyższenia płac pozostałych pracowników, w taki sposób, aby zostały zachowane prawidłowe proporcje pomiędzy kwalifikacjami i kompetencjami pracowników. Nie wydają się również być przesadzone obawy co do ucieczki w szarą strefę.

Wzrost minimalnej stawki godzinowej

W sierpniu tego roku Prezydent RP podpisał ustawę o minimalnej stawce godzinowej za pracę na umowę-zlecenie. Ustawa i stawka godzinowa wejdą w życie 1 stycznia 2017 r., ale część przepisów wcześniej – w dniu ogłoszenia ustawy oraz 1 września 2016 r.

Minimalna, czyli jaka?

Minimalna stawka godzinowa dla wybranych umów cywilnoprawnych wyniesie 12 zł, z tymże od 1 stycznia 2017 r. już po waloryzacji wzrośnie do ok. 13 zł, w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę do 2000 zł.

Kto jest objęty minimalną stawką godzinową wynikającą z ustawy?

Nową regulacją zostaną objęte określone umowy wynikające z art. 734 kodeksu cywilnego oraz o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Chodzi o kontrakty wykonywane przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi na rzecz przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności. Z art. 1 ww. ustawy wynika, że jej przepisy stosowane są również do osób samozatrudnionych, którzy jednoosobowo świadczą usługi dla firm.

W jaki sposób będą chronieni pracownicy?

W ustawie został przewidziany zakaz zrzeczenia się prawa do minimalnego wynagrodzenia czy przeniesienia go na inną osobę. Nadto, wraz z ww. ustawą uprawnienia do kontroli przestrzegania przez pracodawców regulacji prawa pracy oraz legalności zatrudnienia uzyskała Państwa Inspekcja Pracy (dalej: PIP). Prawo to obejmuje możliwość dokonywania kontroli, bez uprzedniego zawiadomienia pracodawców o każdej porze dnia i nocy. Z kolei uprawnienia do kontrolowania tego czy została wypłacona minimalna stawka godzinowa przysługuje PIP w godzinach pracy pracodawcy. PIP uzyskała również uprawnienie do wydawania poleceń wypłaty wynagrodzenia w wymaganej wysokości. Dla przedsiębiorców zostały przewidziane również sankcje za naruszenie minimalnej stawki godzinowej w postaci grzywny w wysokości od 1 tys. Do 30 tys. zł.

Stawka trudna do obejścia

Obchodzenie zapisów ustawy o minimalnej stawce godzinowej może okazać się trudne. Bezcelowe mogą okazać się mechanizmy dowolnego kształtowania treści stosunku cywilnoprawnego, potrącanie kar umownych. Wszelkiego rodzaju świadczenia wzajemne mogą być od świadczącego pracę na umowę-zlecenie dochodzone odrębnie, o ile postanowienia umowne w tym zakresie nie będą nieważne jako zawarte jedynie w celu obchodzenia minimalnej stawki godzinowej. Niemniej, wszystkie wątpliwości związane z interpretacją nowej ustawy powinna rozwiać praktyka kontrolna PIP.

Niniejszy artykuł, w ramach praktyk studenckich, pomagała opracować studentka IV roku Prawa na Uniwersytecie Wrocławskim – Pani Martyna Pierzchała.