09
1.2018
Zagrożenie dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów za jazdę w stanie nietrzeźwości – możliwości obrony
Zagrożenie dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów za jazdę w stanie nietrzeźwości – możliwości obrony
Jednym ze środków karnych wskazanych w Kodeksie Karnym jest zakaz prowadzenia pojazdów. Zgodnie z art. 42 k.k. zakaz prowadzenia pojazdów może być orzeczony w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.
W art. 42 § 3 k.k. wskazano, że Sąd orzeka dożywotni zakazem prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 k.k. (ponowne prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo podczas obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonym za przestępstwo) lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173 k.k. (katastrofa w komunikacji), którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 k.k. i 355 § 2 k.k. (wypadek ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu) był w stanie nietrzeźwości lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Sąd obligatoryjnie orzeka dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów w sytuacji ponownego skazania w warunkach wskazanych powyżej.
Najczęściej podstawą skazania na dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest skazanie na podstawie art. 178a § 4 k.k. i to będzie tematem niniejszego wpisu.
Odpowiedzialności z art. 178a § 4 k.k. podlegają osoby, które:
- zostały wcześniej prawomocnie skazane za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,
- albo za przestępstwa określone w art. 173 k.k. (katastrofa w komunikacji), 174 k.k. (sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy), 177/355 § 2 k.k. (spowodowanie wypadku/spowodowanie wypadku przez żołnierza ze skutkiem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci) popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego
- albo dopuścił się prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości pod wpływem środka odurzającego w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonych w związku ze skazanie za przestępstwo.
Odnosząc się do punktu 1. wskazać trzeba, że decydujące w zakresie odpowiedzialności są dane wskazane w rejestrach. Status osoby skazanej będzie obligatoryjnie determinował odpowiedzialność z art. 178a § 4 k.k. Analogicznie brak informacji w rejestrze będzie wyłączał wskazaną odpowiedzialność, co pozwoli na uniknięcie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów.
W zakresie punktu 2. możliwości obrony są ograniczone, ponieważ okoliczności popełnienia czynu będą uzasadniały pociągnięcie odpowiedzialności z zakresu katastrofy lub sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy oraz spowodowania wypadku ze skutkiem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci podczas jazdy w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Jednakże, Sąd ma możliwość odstąpienia od zastosowania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów podczas uznania, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
Sytuacja opisana w punkcie 3. ma miejsce, gdy osoba uprzednio skazana, wobec której zastosowano zakaz prowadzenia pojazdów, ponownie dopuści się prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego podczas trwania zakazu prowadzenia pojazdów. Warto wspomnieć, że wtedy dodatkową odpowiedzialność sprawca poniesie również za złamanie zakazu sądowego.
Rolą skutecznej obrony w powyższych przypadkach jest w pierwszej kolejności próba zmiany kwalifikacji czynu z typu kwalifikowanego wskazanego w art. 178a § 4 k.k. na typ podstawowy wskazany w art. 178a § 1 k.k., co daje gwarancję, że nie zostanie orzeczony dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Innym przykładem obrony jest wykazanie, że zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od zastosowania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów.
Podsumowując, możliwe jest uniknięcie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, jednakże wszystko zależy od czynności podejmowanych przez sprawcę (lub jego obrońcę) w postępowaniu przygotowawczym i sądowym. Mam nadzieję, że przedstawione informacje pozwolą Państwu na bardziej dokładne zrozumienie zagadnienia omawianego środka karnego, jednak jeżeli znajdą się Państwo w opisanej sytuacji, sugeruję skorzystanie z pomocy obrońcy.
Dla www.jhcadwokaci.pl zagadnienie opracował apl. radc. Paweł Musialski