Baza wiedzy

Dzisiejsze czasy, jeśli spojrzymy z perspektywy ubiegłych lat, są bardzo bezpiecznym okresem, przynajmniej jeśli chodzi o Polskę. Niestety, nawet w takich czasach, w przestrzeni publicznej wciąż przewija się temat stalkingu, i to wielokrotnie. Pozytywna strona tego tematu jest taka, że można odnieść wrażenie, że więcej ofiar ma odwagę wypowiedzieć się na temat doznanych krzywd, np. za pośrednictwem Internetu. Z drugiej strony jednak, ogromny rozwój technologiczny dał potencjalnym sprawcom stalkingu „nowe możliwości”. Ale jak wygląda to w praktyce i pod kątem prawa?

Definicja stalkingu

Według art. 190a Kodeksu karnego, stalking występuje wtedy, gdy jedna z osób uporczywie nęka drugą stronę lub osobę jej najbliższą, i wzbudza w niej, w wyniku tych działań, poczucie zagrożenia, które musi być uzasadnione okolicznościami. Stalking to również istotne naruszenie prywatności drugiej strony. Stalkingiem jest również sytuacja, gdy ktoś podszywa się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

 

„Stalking” to słowo, które przeniknęło do naszej codzienności z języka angielskiego. W wolnym tłumaczeniu „stalker” to natręt, osoba podkradająca się, śledząca. Definicja legalna, którą możemy wywieść z kodeksu karnego, jest dosyć szeroka, co jednocześnie daje szerokie pole do interpretacji z korzyścią dla ofiary, ale z drugiej strony przez jej nieprecyzyjność niekoniecznie łatwo jest stwierdzić, czy dane zachowanie można nazwać stalkingiem. Mimo że w gruncie rzeczy, to również od kompetentnego prawnika zależy, na którą stronę przeważy szala w toku procesu sądowego, to trzeba również pamiętać o tym, iż ostatnie słowo ma zawsze sąd.

Stalking w typie podstawowym jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3.

Jakie działania mogą być stalkingiem? Przesłanki ustawowe i praktyka

Jak wynika z art. 190a, aby jakieś zachowania potraktować jako stalking, ważna jest m.in. przesłanka uporczywości. Możemy interpretować to jako długotrwałość pewnych natrętnych, niekomfortowych, obciążających drugą stronę psychicznie działań. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, aby mówić o uporczywości, wymagane jest, aby długotrwałość była znaczna.

 

W każdej sprawie wygląda to inaczej, ale można wymienić kilka sytuacji, które mogą świadczyć o tym, że w danej sprawie mamy do czynienia z przestępstwem z art. 190a KK.

• natrętne, wielokrotne wydzwanianie do jakiejś osoby, pomimo sprzeciwu z jej strony,
• obserwowanie kogoś przez dłuższy czas, wystawanie np. pod jego domem lub w miejscu pracy,
• wielokrotne, natrętne wiadomości na portalach społecznościowych, SMS-y.

Z praktycznego punktu widzenia równie istotną przesłanką jest też „poczucie zagrożenia uzasadnione okolicznościami”, bowiem z samego brzmienia, jest to bardzo subiektywne sformułowanie. Przesłankę tę należy interpretować poprzez pryzmat różnych aspektów dotyczących konkretnej ofiary. Przykładowo, inaczej będziemy rozpatrywać wystąpienie strachu w wyniku bycia stalkowanym u osoby zdrowej psychicznie, a inaczej u kogoś, kto cierpi dodatkowo na jakieś zaburzenia psychiczne, czyniące go wrażliwszym na tego typu negatywne bodźce.

Jak efektywnie udowodnić stalking?

Udowodnienie nękania wymaga zgromadzenia dowodów, którymi mogą być m.in.:

• zapisy korespondencji,
• nagrania,
• zeznania świadków,
• zdjęcia.

Ile trwa proces w sprawie stalkingu?

Nie ma w tym zakresie żadnych maksymalnych terminów postępowania przygotowawczego w polskim procesie karnym. Jeśli uśrednimy, to sprawa o stalking trwa od 2 do 5 miesięcy. “Gorzej” jest w przypadku sprawy o nękanie w sądzie, która trwa zwykle od kilku tygodni do nawet kilku lat. Wszystko zależy od stopnia skomplikowania sprawy i dowodów, które pojawią się w jej toku.

 

W razie pytań, zapraszamy Państwa do kontaktu.