Baza wiedzy

Egzekucja komornicza to proces, który ma na celu zaspokojenie roszczeń wierzyciela poprzez przymusowe ściągnięcie należności od dłużnika. Głównym celem postępowania egzekucyjnego jest zabezpieczenie interesów wierzyciela, jednak należy pamiętać, że dłużnikowi, mimo szeregu obowiązków, przysługują również określone prawa, które powinny być przestrzegane zarówno przez komornika, jak i wierzyciela. W artykule przedstawimy najważniejsze prawa wynikające z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego oraz wskażemy, jakie działania w imieniu dłużnika może podjąć adwokat w celu ochrony interesów reprezentowanego klienta. 

Prawa dłużnika podczas egzekucji komorniczej 

Prawa dłużnika są regulowane przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego oraz inne akty prawne obowiązujące w Polsce. Poniżej prezentujemy najważniejsze z nich.

Prawo do informacji 

Podstawowym prawem dłużnika jest prawo do otrzymania informacji od komornika na temat wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko niemu. Zawiadomienie powinno zawierać:

• treść tytułu wykonawczego,
• informacje o sposobach przeprowadzenia egzekucji,
• odpis tytułu wykonawczego sporządzony przez organ egzekucyjny,
• termin i sposób wniesienia środka zaskarżenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności. 

Dłużnik ma również prawo do otrzymania szczegółowych informacji na temat wysokości egzekwowanych należności. Ponadto zgodnie z art. 767 §1 k.p.c. „komornik zawiadamia stronę o każdej dokonanej czynności, o której terminie nie była zawiadomiona i przy której nie była obecna, i na jej żądanie udziela wyjaśnień o stanie sprawy”.

Prawo do ochrony mienia i świadczeń niepodlegających egzekucji

W art. 829 k.p.c. podano, jakie przedmioty są wyłączone spod egzekucji komorniczej. Są to m.in.:

• przedmioty urządzenia domowego niezbędne do codziennego użytku,
• zapasy żywności i opału na okres jednego miesiąca,
• przedmioty osobiste — pościel, bielizna i ubranie codzienne w liczbie niezbędnej dla dłużnika i członków rodziny,
• narzędzia i surowce niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika,
• produkty lecznicze,
• przedmioty do nauki i wykonywania praktyk religijnych, 
• przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.

Art. 833 §6 k.p.c. wyłącza również spod egzekucji świadczenia alimentacyjne, zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów oraz inne świadczenia i dodatki otrzymywane z pomocy społecznej. 

Prawo do ochrony wynagrodzenia za pracę

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę podlega pewnym ograniczeniom, wynikającym z przepisów kodeksu pracy. Obowiązuje tzw. kwota wolna od zajęcia, której wartość wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia brutto. 

Prawo do zaskarżenia czynności komorniczych 

Zgodnie z art. 767 §1 dłużnikowi przysługuje prawo do wniesienia skargi do sądu na czynności komornika, jeśli stwierdzi, że doszło do naruszenia obowiązujących przepisów. Mowa zarówno o podejmowaniu działań niezgodnych z prawem, jak i o zaniechaniu określonych czynności. 

Egzekucja komornicza — pomoc adwokata

Adwokat, dzięki odpowiedniej wiedzy prawnej i doświadczeniu może podjąć określone działania w celu zabezpieczenia interesów i praw dłużnika. Oto najważniejsze z nich:

• złożenie zażalenia na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności (art. 795 §1 k.p.c.),
• złożenie powództwa opozycyjnego o pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego (w całości lub części) w sytuacji, gdy egzekucja została wszczęta na podstawie nieważnego tytułu wykonawczego (art. 840 §1 k.p.c.),
• wniesienie skargi na czynności komornika — adwokat może w imieniu dłużnika złożyć skargę do sądu rejonowego, np. w sytuacji, gdy doszło do zajęcia mienia prawnie wyłączonego spod egzekucji lub naruszenia kwoty wolnej od zajęcia,
• negocjacje z wierzycielem — adwokat w imieniu dłużnika może podjąć negocjacje z wierzycielem w celu zawarcia ugody dotyczącej umorzenia części zadłużenia lub spłaty zobowiązania w ratach,
• wsparcie przy sporządzeniu niezbędnych pism procesowych (m.in. wniosku o umorzenie egzekucji, wniosku o ograniczenie egzekucji, skargi na czynności komornika),

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie oznacza, że dłużnik zostaje pozbawiony wszelkich praw. Przeciwnie — istnieje wiele przepisów chroniących interesy zarówno wierzyciela, jak i dłużnika, zapobiegając różnego rodzaju nadużyciom. Dlatego właśnie tak ważna jest współpraca z doświadczonym adwokatem, który nie tylko zadba o prawidłowy przebieg egzekucji komorniczej, ale także zaproponuje korzystne dla klienta rozwiązanie sprawy, minimalizując negatywne skutki wszczętego postępowania egzekucyjnego.