Baza wiedzy

W dzisiejszym artykule przybliżę Państwu tematykę związaną z uregulowaniem kontaktów rodzica z małoletnim dzieckiem, gdyż na gruncie prawa rodzinnego jest to jedna ze spraw najczęściej przeze mnie, jako adwokata, zakładanych w sądzie.

Uregulowanie kontaktów z małoletnim dzieckiem jest czynnością niezwykle istotną, szczególnie w sytuacji gdy między rodzicami dziecka dochodzi do częstych konfliktów na gruncie wykonywania prawa do kontaktów z tym rodzicem, który nie mieszka razem z małoletnim. Przez kontakty z dzieckiem ustawodawca rozumie w szczególności przebywanie rodziców z dzieckiem w tym odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu jak i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość również ze środków komunikacji elektronicznej.

Należy podkreślić że zarówno prawo, jak i obowiązek do utrzymywania kontaktów rodziców z dzieckiem jest niezależny od tego, czy i w jakim zakresie rodzice posiadają władzę rodzicielską. Taki stan prawny zapewnia Kodeks rodzinny i opiekuńczy, który to wprost reguluje niniejszą kwestię. Materia ta jest często mylona przez Klientów kancelarii, którzy domagają się aby sąd pozbawił drugiego rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim, by ten nie mógł odbywać kontaktów z dzieckiem. Warto przy tym pamiętać, że nawet wówczas, gdy rodzic jest pozbawiony władzy rodzicielskiej w dalszym ciągu zachowuje on prawo i obowiązek kontaktowania się z dzieckiem.
Prawo i obowiązek kontaktowania się z dzieckiem jest również niezależne od tego czy rodzice byli lub czy są w związku formalnym tj. małżeństwie, czy tworzyli lub tworzą związek konkubencki. Prawo i obowiązek do kontaktów z dzieckiem wynika bowiem z faktu bycia rodzicem. Oczywiście w przypadku gdy rodzice nie są małżeństwem, ojciec dziecka, by mógł korzystać z praw przysługujących ojcu musi uznać dziecko w Urzędzie Stanu Cywilnego, lub wytoczyć powództwo o ustalenia ojcostwa. Uznać dziecko można zarówno jeszcze przed, jak i po jego urodzeniu. Wyjątkiem od prawa do utrzymywania kontaktów z dzieckiem są sytuacje kiedy sąd uzna, że kontakty poważnie zagrażają dobru dziecka lub je naruszają, wówczas zakaże ich utrzymywania. Prawo i obowiązek do kontaktów przysługuje ponadto, gdy dziecko znajduje się w rodzinie zastępczej.

Gdy dziecko wychowuje się w pełnej i kochającej się rodzinie, kontakty rodziców z dzieckiem odbywają się naturalnie. Jednak w przypadku, gdy rodzice nie tworzą wspólnego gospodarstwa domowego, a dziecko mieszka z jednym z nich, niezbędne jest ustalenie przez rodzica, który z dzieckiem nie mieszka sposobu i częstotliwości wzajemnych kontaktów. Wówczas w zależności od relacji rodziców, można bądź to polubownie ustalić plan kontaktów z dzieckiem, bądź złożyć w sądzie wniosek o uregulowanie tych kontaktów przez sąd. Najważniejszą jednak kwestią o jakiej powinni pamiętać rodzice podczas regulowania kwestii kontaktów z dzieckiem jest przede wszystkim jego dobro a w przypadku, gdy dziecko może już swobodnie się wypowiadać również branie pod uwagę jego zdania.

W sytuacji, gdy dziecko mieszka z jednym z rodziców, a rodzice między sobą w dalszym ciągu nie widzą możliwości porozumienia się, wówczas w kwestii kontaktów rozstrzygać będzie sąd rodzinny i opiekuńczy. I tak w przypadku, gdy rodzice się rozwodzą, kwestia kontaktów zostanie ustalona przez sąd w wyroku rozwodowym. Zdarza się również, że jeden z rodziców utrudnia drugiemu kontakty z dzieckiem wówczas ten, którego kontakty zostały utrudnione lub zagrożone może żądać sądownego ich uregulowania. W tym zakresie należy w sądzie rejonowym właściwym ze względu na zamieszkanie dziecka złożyć wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Należy wówczas szczegółowo opisać jak mają wyglądać kontakty i z jaką częstotliwością mają się odbywać, w tym z uwzględnieniem dni świątecznych, wakacji czy ferii zimowych.

Należy pamiętać, że sąd rodzinny i opiekuńczy może kontakty uregulować, ale może je również ograniczyć, gdy jest to niezbędne dla dobra dziecka. Wówczas sąd może zakazać spotykania się z dzieckiem, zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu, zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego rodzica albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd, ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość jak i zakazać porozumiewania się na odległość.

Ostatecznie warto także wspomnieć o opiece naprzemiennej (pieczy naprzemiennej), wprowadzonej do prawa rodzinnego ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, która weszła w życie 29 sierpnia 2015 r. Polega ona na pozostawieniu obojgu rodzicom władzy rodzicielskiej i uregulowanie na podstawie porozumienia sposobu sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem w jednakowym, bądź zbliżonym wymiarze czasowym np. 2 tygodnie dziecko spędza u matki, a następne 2 tygodnie u ojca. Więcej o pieczy naprzemiennej napiszemy w kolejnym artykule, do którego przeczytania zapraszam już dzisiaj.

Zainteresowanym opieką naprzemienną polecam artykuł w Gazecie Prawnej:
http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/904681,jedno-dziecko-dwa-domy-kilka-pytan.html

Powyższy wpis przygotowano dla oddziału JHC Adwokaci s.c. w Nysie.